Τρίτη 28 Ιουλίου 2009

γραφές και αναμνήσεις

Κορυτσά, Σεφέρης προς Μαρώ, 1η Φεβρουαρίου 1937

"Συλλογιζόμουνα αυτή τη ροπή που έχω σε κάποιες στιγμές να κλείνω τα μάτια και να τραβώ μπροστά κι ας είναι γκρεμός. Έτσι ήμουν από πολύ μικρό παιδί. Τώρα που έφυγαν τα χρόνια , λέω πως μου συμβαίνει αυτό σαν κουραστώ να κοιτάζω καθαρά. Και μέσα μου και έξω. Είναι ένα γύρισμα της ζωής που γυρεύει το δίκιο της όταν, κοιτάζοντας από πολύ κοντά όλα, την απελπίζουμε. Και δεν απελπίζεται η ζωή όσο υπάρχει, κι ας απελπίζεται ο άνθρωπος. Συλλογιζόμουνα εσένα, ζωή μου.

Καμιά φορά, όταν μου ξεφεύγουν κάτι τέτοια λόγια, στέκομαι και λογαριάζω (ο άλλος που σέρνω πάντα κοντά μου σαν ίσκιο, ο άλλος, ο ψυχρός παρατηρητής που δε συγκινείται, είναι πάντα έτοιμος να μιλήσει) λογαριάζω τι κάνω, ζυγιάζω την ευτυχία που μπορώ να δώσω και τον πόνο που έχω δώσει κιόλας, όχι μονάχα σε σένα. Λογαριάζω το κόστος αυτής της ευτυχίας. Σταματώ μια δύσκολη στιγμή. Κι έπειτα : "Ας γίνει ό,τι γίνει"- έτσι τελειώνω πάντα, άμα έρθω σε αντιπαράσταση μαζί σου. Και το τρομερό είναι ότι τα ξέρω όλα. Αυτή είναι η αγάπη μου. Και δεν πρέπει να σου τη λέω. Όμως βλέπεις αυτά τα πράγματα που είναι μεγαλύτερα από μας έχουν το κακό να μας δίνουν την εντύπωση οτι βρίσκονται πάντα σε κίνδυνο, ότι, αν μας τυραννούν τόσο "φριχτά πολύ" σήμερα, αύριο μπορεί να έχουν χαθεί μια για πάντα. Και το περίεργο είναι πως ενώ τόσο πολύ βασαζινόμαστε, θα προτιμούσαμε να χάσουμε οτιδήποτε άλλο παρά αυτό το βασάνισμα. Και τότες λέμε πως "δεν έχουμε καιρό" και δίνουμε ό,τι μπορούμε να δώσουμε. Και δεν έχω τίποτε άλλο να σου δώσω τώρα, παρά αυτές τις ανόητες λέξεις. Και πάλι δε θα σου τις έγραφα, αν δε με παρακινούσε η ελπίδα πως κάποτε, έστω για μια στιγμή, όταν σου κρατήσω το χέρι, δυο άνθρωποι, μέσα σ' αυτόν τον ψόφιο κόσμο που μας τριγυρίζει, θα μπορέσουν να νιώσουν ότι ανασαίνουν επιτέλους, έξω από όλα - κάποτε, όταν αυτά που λέμε τώρα πάρουν μια ανθρώπινη υπόσταση, και πάψουν να τριγυρνούν σα φαντάσματα.
Μέσα στα χτεσινά χαρτιά μου βρήκα σημειωμένη σε μια γωνιά και τούτη τη φράση : " Κι όταν βασίλεψε ο ήλιος τα πόδια μου άρχισαν να κρυώνουν." Θυμάμαι την ώρα, το φως και το ύφος σου άμα μου την είπες. Τώρα ακόμη βλέπω το χαμηλό κοίταγμά σου και τα χείλη σου. Μια φράση που δεν την πρόσεξες, που σου την έκλεψα σχεδόν. Έμεινε εκεί πέρα στο συρτάρι μου συμμαζεμένη και πετάχτηκε ξαφνικά τρελή, καινούργια. Είπα πως έτσι θα είναι λιγάκι, άμα σε ξαναβρώ, η ζωή."




Το δάσος έξω από τον πύργο ήταν ειδυλλιακό . Για άλλη μια φορά ο ήλιος έπαιζε με τη βροχή και τα δέντρα πρόσφεραν καταφύγιο κάτω από το πυκνό φύλλωμά τους.
Μπήκα βιαστικά μέσα για να φορέσω κάτι πιο ζεστό ενώ ήσουν απασχολημένος σε μια συζήτηση. Τη μαρμάρινη σκάλα τη σκέπαζε παχύ χαλί και οι γάτες μικρές βασίλισσες δεν έκαναν στην άκρη για να περάσεις. Λίγο αργότερα μου έδειξες τη μεγάλη σάλα με τα πολλά παράθυρα και τα λινά τραπεζομάντηλα στις καλαίσθητες ροτόντες. Τα πολλά παράθυρα που βλέπανε στον κήπο.
Δε θα ρωτήσω το Σεφέρη για τις μνήμες του. Η ζωή φτιάχνεται πάντα από τα ίδια υλικά Κι αν κάποιος μπορεί να ζει με μια κλεμμένη φράση, είναι που έμαθε να βλέπει και να ακούει λίγο πιο πέρα από τις αισθήσεις .
Σε κείνον τον όμορφο κήπο μπορούσες να αφουγκραστείς την ησυχία. Στο μικρό του κιόσκι υπήρχαν ακόμη τα απομεινάρια μιας γιορτής . Λευκές κορδέλες ...
Μικρά αλογάκια κούνιες και ξύλινες τραμπάλες.
Ποτε δεν αποτιμάται η στιγμή. Μόνο η μνήμη έχει αυτήν την εξουσία

15 σχόλια:

fish eye είπε...

θα κρατησω αυτο.. ''η ζωη φτιαχνεται παντα απο τα ιδια υλικα''

οι κλωστες, ειναι παντα κλωστες, το θεμα ειναι πως και αν μπερδευτουν στα δαχτυλα..

κι η εξουσια της μνημης τεραστια, ισοτιμη με την ιδια την ζωη..

που υπαρχει γραμμενο αυτο το εξαιρετικο κειμενο melian μου;

melian είπε...

Στην αλληλογραφία του Σεφερη προς τη Μαρω , στον πρωτο τόμο.

Βρισκω θαυμάσιο αυτον τον Σεφερη, τον τόσο ανθρώπινο και τόσο κατανοητό

Όλος ο πρωτος τόμος είναι εξαιρετικός, φεγγαρένια

Ελπίζω να είσαι κάπου κάνοντας διακοπές και να χαλαρώνεις

φιλιά πολλά

fish eye είπε...

μπααα.. χαλαρωνω εδω..
μια χαρα σου λεω..

οι διακοπες τελειωσαν, τουλαχιστον προς το παρον..
η Παρος ενα ονειρο, αν και μας χαρισε υπερβολικες ποσοτητες αερα..

:)

genna είπε...

Ποτε δεν αποτιμάται η στιγμή.
Μόνο η μνήμη έχει αυτήν την εξουσία

ένας Σεφέρης, αγαπημένος, ο.τι δικό του έχω διαβάσει...
μα τούτη η αλληλογραφία τους, μεσ' την ψυχή μου...

καλησπέρα γλυκιά μου!

και τούτη η μουσική, Μελισσάκι μου...

Μ' αρέσει που έβαλες τα καλά της Μεγάλης πόλης...

melian είπε...

@ χαιρομαι που απολαμβανεις το καλοκαιρι φεγγαρενια

οσο για την Παρο είναι απο τα πιο ανεμοδαρμενα νησια :)

και οταν την επισκεφτηκα εγω έτσι ήταν....δεκαπεντε μερες με αδιακοπο βορια

@ για να το λες αυτο για τη Μεγαλη πολη,Genna, θα επεσες πανω στους πειραματισμούς μου :)

η μουσικουλα κοριτσι βοηθαει το νου να ταξιδεψει

και το εχω αναγκη

οσο πιεζομαι, τοσο ονειρευομαι ταξιδια χωρις εγνοιες

Caesar είπε...

Ακόμη και η ευτυχία έχει το κόστος της λοιπόν !

melian είπε...

όλα υπάρχουν μέσα από τις αντιθέσεις τους θα έλεγα, Caesar

iLiAs είπε...

ποσο δικιο εχει η τελευταία φράση του κειμένου!!
..Καλημέρα Melian :)

Ετερώνυμος είπε...

Στην αλληλογραφία τους η Μαρώ προσπαθώντας να φανεί αντάξια του σεφερικού λόγου,του έγραφε γράμματα κάπως ποιητικίζοντα και ατέχνως λυρικά,οπότε ο Σεφέρης της απάντησε "Αγάπη μου,τις βλακείες σου θέλω να μου γράφεις..."(ή "να μου λες",δε θυμάμαι την ακριβή διατύπωση)
Μπορεί οι φεμινίστριες να διαβάσουν την παραπάνω φράση ως φαλλοκρατική προσταγή ισχυροποίησης της αρσενικής κυριαρχίας και κολοκύθια τούμπανα,εμένα όμως μου φάνηκε σαν η πιο ειλικρινής,αγνή και τρυφερή δήλωση αγάπης...
Την καλησπέρα μου,Melian..!

melian είπε...

Σ'ευχαριστω Χρυσα για τα τρυφερα σου λόγια.
Από την ώρα που άρχισα να γράφω σ' αυτο το μαυρο τετράδιο, ένιωσα πως η φωνη μου δε χανεται μεσα στο σκοτάδι χαρη σε παρουσιες σαν τη δική σου.
Κι αυτο το συναισθημα ειναι πολλές φορες πολυτιμο.

Σου ευχομαι με τη σειρα μου, καλη συνεχεια στο καλοκαιρι σου!
Και καλό μηνα :)
Φιλιά

melian είπε...

Καλησπέρα Ηλία !
Και καλό μηνα Αυγουστο :)

Να περνας ξεγνοιαστα σου εύχομαι και η μνημη να έχει πολλες στιγμες να αποτιμησει θετικά :)

melian είπε...

Ετερωνυμε Καλησπέρα!

Το να δεχεσαι και να αγαπας το συντροφο σου γι' αυτο που ειναι, ειναι σιγουρα δειγμα βαθιάς και ειλικρινούς αγάπης. Από την άλλη θα το θεωρούσα μαλλον αγενες να λες στο προσωπο που αγαπάς ότι "λεει βλακειες" εκτος κι αν το λέει υπο τη μορφή αστεϊσμού.

Ας το παρουμε αναποδα ετερωνυμε. Πώς θα αισθανόσουν σε μια σχέση όπου η συντροφός σου με απολυτη σοβαροτητα θα σου έλεγε πως λες βλακειες ; Δε θα θεωρουσες πως με καποιον τρόπο σε υποτιμά; Εκτος κι αν όπως είπα και πριν αναφερεται σε μια συγκεκριμενη στιγμη και όχι γενικα στο συνολο του λόγου και της σκέψης σου.

Θεωρώ πως η Μαρώ συμπλήρωνε το Σεφέρη με έναν τροπο που τον καλυπτε. Θεωρω επισης πως ακόμη και αν προσπαθουσε να βγαλει εναν αποτυχημενο λυρισμο, γνωριζε πολύ καλά πως αυτος δεν ειχε σχεση με την ποιηση του Σεφερη.

Από την άλλη το πώς εκφραζεται στην προσωπικη του σχεση ενα ζευγάρι ειναι κατι που αφορά το ίδιο το ζευγαρι (και άσχετα με φεμινισμούς ή τρόπους ευγενείας που προσωπικα προτιμω) εμας δε μας πέφτει λόγος

Καλό μηνα ετερωνυμε!

Ετερώνυμος είπε...

Melian,συμφωνώ με όσα λες,αλλά όπως σωστά σημείωσες,η φράση αυτή είχε μια χροιά αστεϊσμού.Μου φαίνεται απίθανο ο Σεφέρης να θεωρούσε τη γυναίκα του ηλίθια και μάλιστα να χλεύαζε τα γράμματά της.Νομίζω ότι απλώς εννοούσε πως για να συντελεστεί επικοινωνία ανάμεσα στο ζευγάρι,δεν απαιτούνται ποιητικές εξάρσεις και εκφραστικές υπερβολές,αλλά αυτά τα ταπεινά,απλά και συνηθισμένα που πλέκουν σιωπηλά την αγάπη δύο ανθρώπων...
Καλό μήνα και σε σένα!

melian είπε...

Σε καμια περίπτωση δεν πιστεύω πως ο Σεφέρης υποτιμούσε τη σύντροφό του.(άλλωστε πώς να αγαπήσεις κάποιον που υποτιμάς;)
Η σχεση των δύο πρέπει να ήταν από τις πιο ουσιώδεις.Και σίγουρα ισότιμη.
Όσο για τους κώδικες επικοινωνίας, ξεχωριστοί σε κάθε ζευγάρι. Και πάντα προσωπικοί.


Να περνάς καλά ετερώνυμε. Σε διακοπές ή μη , εύχομαι να είναι ξέγνοιαστη και χαλαρή αυτή η περίοδος.

iLiAs είπε...

καλο μηνα και απο μένα Ελένη :)